Bron: Salaris Vanmorgen 9 augustus 2022
Ketenregeling weer op de schop? Verdwijnt de tussenpoos? Voorlopig is er nog niets aan de hand. Wat zijn de huidige regels met betrekking tot de ketenregeling?
Het kabinet wil voorkomen dat structureel werk in permanente tijdelijkheid wordt ingevuld. Daarom vindt het kabinet het van belang om draaideurconstructies bij tijdelijk werk te voorkomen en zo voor werknemers het perspectief op een contract voor onbepaalde tijd te vergroten.
Na tussenpoos weer bij dezelfde werkgever
Uit de evaluatie van de Wet werk en zekerheid (Wwz) blijkt dat 14 procent van de werkgevers aangeeft gebruik te maken van periodes tussen tijdelijke contracten van minimaal zes maanden. Bij dergelijke tussenpozen begint weer een nieuwe keten van tijdelijke contracten (bij seizoenswerk geldt bij cao een tussenpoos van ten minste 3 maanden). Dit betekent dat bij deze groep werkgevers toch kans is op een ‘draaideurconstructie’ waarbij een werknemer na de tussenpoos weer opnieuw op een tijdelijk contract aan het werk komt bij dezelfde werkgever, al dan niet via opvolgend werkgeverschap.
Onderdeel van keten
Het kabinet vindt dit ongewenst en wil daarom regelen dat een ‘keten’ van contracten niet opnieuw begint na een tussenperiode, maar dat al het voorgaande werk onderdeel is van de ‘keten’. Wel werkt het kabinet een administratieve vervaltermijn uit.
Het kabinet onderzoekt nog een aparte regeling voor de onderbrekingstermijn voor seizoenswerk.
Voor scholieren en studenten met een bijbaan blijft wel een onderbrekingstermijn van 6 maanden bestaan, om hun toegang tot de arbeidsmarkt niet te beperken, aangezien het hier – zoals ook bij de uitzondering voor oproepcontracten – om bijbanen gaat.
Het kabinet heeft dus plannen om een ‘keten’ van contracten niet opnieuw te laten beginnen na een tussenperiode. Concrete wetswijzigingen liggen echter nog niet op tafel. We zetten de huidige regels met betrekking tot de ketenregeling voor je op een rij.
3 tijdelijke contracten in max. 3 jaar
De Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) heeft de ketenregeling gewijzigd. De termijn waarbinnen werknemers een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kunnen krijgen is gewijzigd van twee jaar naar drie jaar. De hoeveelheid contracten voor bepaalde tijd (drie) die in die periode kunnen worden aangeboden, is gelijk gebleven.
Conform de wet kan een beperkt aantal arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd aan de werknemer worden aangeboden. Voor de komst van de WAB was het mogelijk om drie tijdelijke contracten met de werknemer overeen te komen in twee jaar tijd. Na afloop van deze termijn of het aanbieden van een vierde contract werd deze automatisch gezien als een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd. Deze ketenregeling werd op deze manier gewijzigd door de invoering van de Wet werk en zekerheid (WWZ). Het was de bedoeling van de wetgever om werkgevers eerder te binden aan vaste dienstverbanden.
In de praktijk kozen veel werkgevers er echter voor om een contract van zeven maanden aan te bieden (dit in verband met de proeftijd), gevolgd door twee contracten voor acht maanden. In totaal leverde dit een duur van 23 maanden aan arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd op. Op deze manier werd de grens van 24 maanden niet bereikt waarna er geen vierde contract werd aangeboden en de werknemer na 23 maanden werkloos werd. Het gewenste doel werd dus niet bereikt. Voornoemde structuur (7 + 8 + 8) is niet langer nodig.
Door de invoering van de WAB is de ketenregeling gewijzigd. De termijn waarin werknemers een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kunnen krijgen is gewijzigd van 24 maanden naar 36 maanden. Het aantal contracten voor bepaalde tijd (drie) dat de werkgever binnen dit tijdsbestek kan aanbieden, blijft gelijk. Dit betekent dat bij het aanbieden van het vierde contract nog steeds een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd ontstaat.
Tussenpoos
De ketenregeling voorziet ook in een tussenpoos. Indien een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd eindigt en binnen zes maanden een nieuwe arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd wordt aangeboden, sluit deze nog aan bij de keten. De keten aan arbeidsovereenkomsten begint dus op dat moment niet opnieuw. De WAB heeft hier ook een wijziging in aangebracht. Bij cao kan de tussenpoos worden verkort tot drie maanden in plaats van zes maanden. Dit is het geval bij tijdelijk terugkerend werk (niet beperkt tot seizoensarbeid) dat maximaal negen maanden per jaar kan worden gedaan.
Voorbeeld ketenregeling
Een werknemer heeft bij de werkgever drie arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd gehad. In de op de arbeidsovereenkomst van toepassing zijnde cao is bepaald dat de tussenpoos van
de ketenregeling drie maanden is in plaats van zes maanden. Deze cao wijkt dus af van de wet. De werknemer heeft besloten op reis te gaan en vertrekt bij de werkgever na afloop van de
derde arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. De werknemer moet echter vanwege omstandigheden de reis vroegtijdig beëindigen en keert terug naar Nederland. Zij klopt vervolgens twee
maanden na haar vertrek weer aan bij de werkgever en vraagt of ze weer terug kan komen. De werkgever heeft hier wel oren naar en besluit de werknemer een arbeidsovereenkomst voor
bepaalde tijd te geven voor de duur van 8 maanden.
Aangezien de werknemer binnen de tussenpoos van drie maanden terug is gekeerd bij de werkgever, is de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd automatisch een arbeidsovereenkomst voor
onbepaalde tijd geworden. Indien de werknemer een maand later terug was gekomen, was dit niet het geval geweest.
Invalkrachten
De WAB maakt een uitzondering voor invalkrachten in het basisonderwijs en het speciaal onderwijs. Voor de WAB kregen invalkrachten die voor bepaalde tijd invielen voor een zieke leraar, na meerdere tijdelijke contracten een vast contract. Voor tijdelijke invalkrachten die een leerkracht vervangen wegens ziekte geldt de ketenregeling echter niet.
Lees meer in het dossier Wet arbeidsmarkt in balans, geschreven door Kirsten Roskam en Stephanie Profijt.